پایان نامه کارشناسی رشته ایمنی با عنوان سیستم‌های اعلام حریق

 
 
پیشگفتار
طراحان، مجریان و بهره برداران امیدوارند كه با رعایت اصول ایمنی و به كارگیری روش‌ها و دستورالعمل‌های گوناگون، ساختمان را از خطرات وقوع حریق ایمن دارند و یا حداقل بروز آن را به طور موثری كاهش دهند. اما متأسفانه علی رغم همه تلاش‌ها، همواره احتمال بروز آتشی ناخواسته وجود دارد. بنابراین به موازات رعایت اصول پیشگیرانه باید برای مقابله با حریق نیز باید تدابیر كارآمدی اندیشیده شود بر این اساس چنانچه مباحث مربوط به حفاظت در برابر حریق را در سه طبقه، ممانعت از وقوع، پیشگیری از توسعه و مقابله با حریق جای دهیم، موارد مربوط به سیستم‌های اعلام حریق در گروه پیشگیری از توسعه و گسترش حریق جای می‌گیرند.
 
در عین حال پیشگیری از سرایت آتش به سایر نقاط، نخستین گامهای مقابله با حریق نیز محسوب می‌شود. زیرا به طور طبیعی پیش از انجام هرگونه اقدامی برای كنترل و اطفاء حریق می‌یابد به گونه‌ای از وجود و محل وقوع آنها، اطلاعاتی در اختیار قرار گیرد. بنابراین می‌توان یكی از مهمترین شروط مقابله با حریق را، اطلاع سریع و به موقع از بروز آن دانست، و از آنجایی كه سیستم اعلام حریق عامل اجرای چنین شرط مهمی است، به طور قطع دارای جایگاه پر اهمیتی در روند مبارزه با حریق نیز می‌گردد.
 
ضرورت به كارگیری سیستم اعلام حریق، هنگامی پر رنگ‌تر می‌شود كه بدانیم، یكی از ویژگی‌های جالب توجه و البته دهشتناك آتش، سرعت و شتاب فزاینده آن در گسترش و فراگیر شدن است. بی‌تردید نمی‌توان تأثیر عوامل مهمی مانند، جنس اثاثیه و مبلمان، نوع مصالح مصرفی ساختمان، كیفیت معماری و نازك كاری داخلی و چگونگی اجرا و عملكرد تأسیسات الكتریكی و مكانیكی را در میزان سرعت گسترش حریق نادیده گرفت، اما علی رغم شدت ضعف ناشی از عوامل مختلف و تركیبهای متنوع، در مجموع رشد انبوه شدن آتش بسیار پرشتاب ارزیابی می شود، زیرا به هر حال استفاده از مواد آتشگیری چون، كاغذ، چوب، پارچه، لاستیك، پلاستیك، مواد شیمیایی و بسیاری مواد دیگر در محیط‌های مسكونی، اداری، تجاری، صنعتی و آموزشی اجتناب ناپذیر است. در واقع پتانسیل آتشگیری مواد و شرایط مناسب محیطی، امكاناتی را فراهم می‌آورد كه جرقه كوچك ناشی از یك اتصال كوتاه الكتریكی می‌تواند عمارت بزرگی را در زمان بسیار كوتاهی طعمه حریق سازد.
 
 
کلمات کلیدی:

حریق

رعایت اصول ایمنی

سیستم‌ اعلام حریق

انواع سیستم‌های اعلام حریق

 
 
مقدمه
به طور كلی طراحی، اجرا و بهره‌برداری از سیستم اعلام حریق به دو منظور حفاظت از جان افراد (L system = Life Protection) و اموال (P system= Property Protection) صورت می‌گیرد. بر همین اساس اینگونه سیستم‌ها براساس استانداردهای معتبر از جمله BS5839Part دارای سطوح مختلف با اهداف ویژه هستند كه در قالب دو سیستم حفاظت از جان با علامت اختصاری (L) و حفاظت از اموال با نماد (P) به تناسب نیاز و صرفه اقتصادی شكل می‌گیرند. این سطوح در هر دو زمینه (L) و (P) مبنایی برای گستردگی و فراگیری سیستم از نظر كمیت و كیفیت تجهیزات هستند. در سیستم‌ها نوع (L) كه با هدف حفاظت از جان ساكنین طرح می‌شوند، محدوده‌ها براساس طبقه بندی زیر مورد نظر قرار می‌گیرند: (نوع M) – سیستم كاملا دستی (Manual) و غیر اتوماتیك كه در آن برای اعلام تنها از شستی‌های اعلام حریق استفاده میشود.
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
پیشگفتار 1

رتبه بندی سیستم‌های اعلام حریق 7

انواع سیستم‌های اعلام حریق 11

سیستم‌های اعلام حریق متعارف 13

مشخصات نوعی تابلوی مركزی متعارف 17

سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر 19

اجزای سیستم‌های اعلام حریق 26
تابلوی كنترل مركزی 27
آشكارسازهای اتوماتیك 28
شستی‌های اعلام حریق 29
اعلام كننده‌های شنیداری 30
نشانگرهای دیداری 31
تجهیزات كمكی و واسطه‌ای 31
تابلوی كنترل مركزی 32
آشكار ساز دودی 38
دیود نوری آشكار ساز 40
آزمایش حساسیت آشكار ساز 41
موارد كاربرد آشكارسازهای دودی 41
آشكار ساز دودی نوری 42
مشخصات نوعی آشكارساز دودی نوع اول و دوم 46
مشخصات نوعی آشكارساز دودی فتوالكتریك 47
مشخصات عمومی آشكارسازهای نوری مادون قرمز 48
مشخصات خاص نوعی آشكارساز دودی مادون قرمز 49
آشكارساز دودی نوری كابلی 51
مشخصات نوعی آشكارساز دودی كانالی 61
آشكارساز دودی بدون سیم 62
مشخصات نوعی آشكارساز دودی بی‌سیم 64
آشكارساز با تغذیه از خط اصلی متناوب 64
مشخصات نوعی آشكار ساز با تغذیه از خط اصلی 66
آشكارساز دودی لیزری 67
مشخصات نوعی آشكارساز لیزری 69
آشكارساز دودی یونیزاسیون 69
مشخصات نوعی آشكار سازهای دودی یونیزاسیون 74
مشخصات نوعی آشكارساز دودی یونیزاسیون 75
آشكارساز حرارتی 76
آشكارساز حرارتی دمای ثابت 79
مشخصات نوعی آشكارساز حرارتی دمای ثابت 80
آشكارساز حرارتی نرخ افزایشی 83
مشخصات نوعی آشكار حرارتی مركب دمای ثابت – افزایشی 87
آشكارساز حرارتی خطی 89
مشخصات نوعی آشكارساز حرارتی خطی 95
نصب آشكارساز حرارتی 96
آشكار ساز شعله 98
آشكارساز مادون قرمز 98
مشخصات نوعی آشكارساز شعل مادون قرمز 100
آشكارساز ماوراء بنفش 102
مشخصات نوعی آشكارساز شعله ماورا بنفش 104
آشكارساز مركب مادون قرمز – ماوراء بنفش 106
مشخصات نوعی اشكارساز شعله از نوع مركب 107
مقایسه حساسیت و واكنش آشكارسازها 108
حد ارتفاع برای آشكارساز 109
مقایسه اماكن مناسب نصب آشكارسازهای دودی 109
شستی اعلام حریق 111
تجهیزات هشدار شنیداری 114
مشخصات نوعی بلند گو 122
مشخصات نوعی زنگ اعلام حریق 124
مشخصات نوعی آژیر اعلام حریق الكترونیكی 125
مشخصات نوعی آژیر 128

انواع تجهیزات هشدار دهنده شنیداری 128

تجهیزات هشدار دهنده دیداری 132
تجهیزات كمكی 137
منابع تغذیه 138
مبدل ولتاژ 144
مشخصات نوعی مبدل ولتاژ 144
رله خط 145
مشخصات نوعی رله خط 146
رله فراخوان آسانسور 147
دیواری نوری مجزا 149
مشخصات نوعی واحد دیود نوری 151
مبدل آدرس پذیر به متعارف 152
مشخصات نوعی مبدل آدرس پذیر به متعارف 153
برد واسط شبكه 156
مشخصات نوعی برد واسط شبكه 157
برد واسط سریال 158
مجزا كننده خط 159
مشخصات نوعی مجزا كننده خط 162
بردهای كمكی خروجی و ورودی 162
تجهیزات ورودی و خروجی 165
سیستم با ارتباط تلفنی و صوتی 167
حفاظ آشكارساز 170
مدارها و سیم‌كشی‌ها 171
مثالی از مدار ساده نظارتی و اصول عملكرد آن 171
مدارهای دوسیمه و چهار سیمه 175
مدارهای شاخه‌ای و حلقوی 176
بایدها و نبایدها در اجرای سیم كشی 185
افت ولتاژ خط 199
هشدار كاذب 201
جزئیات 204

نمادها و تجهیزات اعلام حریق202

منابع و مراجع 204