دانلود پایان نامه رشته فقه و معارف اسلامی

بررسی پوشش اجتماعی مرد و زن مسلمان با تاکید بر دیدگاه عقل و فطرت

 
 
 
 
مقدمه
حجاب به دو معنا است هم به معنای پوشش(ستر) آمده است و هم به معنای پرده و حاجب. این کلمه، بدان جهت مفهوم پوشش می‌دهد که پرده، وسیله‌ای برای پوشش است.
واژة«حجاب» در اصل از«حجب، یحجب، حجابا و حجبا» است.  حجاب اسم مصدر به معنای پوشش و پرده است. به کار بردن واژة«حجاب»، به معنای پوشش و لباس، یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در گذشته، به ویژه در اصطلاح فقها، از واژة«ستر»، که به معنای پوشش است، برای لباس بیش‌تر استفاده می‌شده است.(فقها) هر کدام که موضوع لباس را مطرح کرده‌اند، چه در کتاب صلاه و چه در کتاب نکاح، از واژة«ستر» استفاده کرده‌اند. محقق شهید، مرتضی مطهری(ره) می‌فرماید:
 
بهتر بود که این کلمه عوض نمی‌شد و همیشه همان کلمة«ستر» یا«پوشش» را به کار می‌بردیم؛ زیرا معنای شایع لغت حجاب، پرده است اگر دربارة پوشش به کار رفته است، به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده است که عدة زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نردو.» 
با توجه به این که در اسلام، پرده‌نشینی و حبس زن، هدف شارع مقدس نیست، بلکه حضور او در مجامع عمومی، با حفظ عفت و پاک‌دامنی است و از سویی نوشتة ما فقط دربارة پوشش بانوان نیست، بلکه به بررسی پوشش آقایان نیز می‌پردازد، به کار بردن واژة«حجاب» برای این تحقیق، عنوان مناسبی به نظر نمی‌رسد، بلکه باید از عنوان عامی استفاده گردد که عرف و لغت هم مناسب این مفهوم باشد. از این رو، عنوان«پوشش» که واژه‌ای عام است و شامل پوشش مردها و بانوان می‌شود و مورد سوء استفادة فرصت‌طلبان قرار نمی‌گیرد، مناسب این موضوع دیده شده است.
 
هدف از این پایان نامه بررسی جامع و کامل پوشش اجتماعی مرد و زن مسلمان با تاکید بر دیدگاه عقل و فطرت می باشد.
 
 
 
کلمات کلیدی:

پوشش در قرآن

پوشش از دیدگاه عقل

پوشش از دیدگاه فطرت

پوشش اجتماعی زن مسلمان

پوشش اجتماعی مرد مسلمان

 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
پوشش در آئین زرتشت 7
اقدامات زرتشت برای تحکم رعایت حجاب 7
سیرة عملی زرتشتیان 9
پوشاک زنان زرتشتی 10
پوشش در آئین یهود 12
حجاب در تورات مقدس 13
کیفیت و مقدار پوشش زنان یهودی 14
حجاب در تلمود مقدس 15
قوانین حجاب زنان در تلمود 16
سیره عملی زنان یهودی 19
پوشش در آئین مسیحیت 21
حجاب در انجیل مقدس 22
دستورهای دینی پاپ ها و علمای مسیحی 26
سیره عملی زنان مسیحی 29
خلاصه 32
بیان موضوع 33
پیشینه تحقیق 33
ضرورت تحقیق 34
بخش اول: پوشش اجتماعی 36
مقدمه بخش اول: 37
مطلب اول: حجاب در لغت و اصطلاح 37
مطلب دوم: پوشش از دیدگاه فطرت 38
مطلب سوم: پوشش از دیدگاه عقل 39
فصل اول: پوشش در آیات و روایات 41
الف) پوشش در قرآن کریم 41
ب) پوشش در احادیث و روایات 50
فصل دوم: انواع پوشش 52
1- پوشش حفاظتی 53
2- پوشش تجملی 56
3- پوشش تأدبی و تعبدی 64
4- پوشش تمانعی 68
5- پوشش تأمینی 69
فصل سوم: پوشش اجتماعی مردها 73
دیدگاه ها 74
دیدگاه اول: قول مشهور علمای اسلام 74
ادله قول مشهور 74
نکات 75
شرح و بررسی واژه ها 76
نتیجه 82
دیدگاه دوم: میزان پوشش آقایان در اجتماع 82
ادله 82
نتیجه 85
تحقیق در مسأله 88
دلایل 88
فصل چهارم: پوشش اجتماعی بانوان 90
مطالب 90
مطلب اول: شرکت بانوان در اجتماع 90
روایاتی درباره حضور زنان در اجتماع 91
مطلب دوم: حکمت پوشش بانوان در اجتماع 94
مطلب سوم: شخصیت زن از دیدگاه قرآن مجید 96
مطلب چهارم: حجاب زن در قرآن کریم 100
شرح و بررسی واژه ها 103
استثناء اول 105
استثناء دوم 111
شرح و بررسی واژه ها 116
نتیجه 117
حدود و کیفیت پوشش بانوان در اجتماع 120
فروع 120
فرع اول: پوشش بانوان در برابر نامحرم 120
دیدگاه اول: پوشاندن همه بدن غیر از چهره و دستها تا مچ 121
دلایل 121
خلاصه 139
نتیجه 143
دیدگاه دوم: پوشانیدن همه بدن 144
دلایل 144
تحقیق در مسأله 160
آراء دانشمندان (فقها) 164
الف) آرا فقهای خاصه پیرامون پوشش بانوان در برابر نامحرم 164
ب) آرا علمای عامه پیرامون پوشش بانوان در برابر نامحرم 165
فرع دوم: پوشش بانوان در برابر محارم 168
کیفیت پوشش بانوان در برابر محارم 169
دیدگاه اول: بر بانوان مسلمان واجب است تمام بدن خویش به غیر از چهره و دو دست تا مچ را از محرم بپوشاند 169
دیدگاه دوم: پوشانیدن همه بدن غیر از مواضع زینت در برابر محارم واجب است 170
دیدگاه سوم: بر زن آشکار کردن همه بدن بجز عورتین در برابر محارم جایز است 173
دلایل 173
خلاصه و نتیجه 176
پوشش زن در مقابل همسر 177
فرع سوم: پوشش بانوان در مقابل نامزد 177
آرا فقها 179
بیان ادله 180
بررسی شروط ششگانه 187
مسائل 190
مسئله اول: جواز نظر زن به مرد در هنگام خواستگاری 190
مسئله دوم: آیا تکرار نظر جایز است؟ 192
مسئله سوم: آیا جواز نظر مشروط است؟ 192
مسئله چهارم: در جواز نگاه کردن آیا اذن و اجازه طرفین شرط است؟ 194
مسئله پنجم: در جایی که اجازه ولی شرط است آیا او می تواند نگاه کند؟ 195
فرع چهارم: پوشش بانوان در برابر مماثل 196
دلایل 197
فرع پنچم: پوشش بانوان در برابر تابعین غیر اولی الاربه 199
دلیل 199
فرع ششم: پوشش بانوان در برابر اطفال 199
دلیل 200
حق در مسئله 200
دلایل 201
فرع هفتم: پوشش بانوان سالخورده 201
دلائل 201
تحقیق در مطلب 205
انصاف در مطلب 205
نتیجه 205
میزان پوشش بانوان سالخورده 206
فصل پنجم: پوشش اعضای مصنوعی 207
حکم اعضای مصنوعی 210
دیدگاه اول: پوشانیدن اعضای مصنوعی واجب نیست 210
دلائل 210
1- اصل برائت 210
2- اصل استصحاب 211
دیگاه دوم: پوشانیدن اعضای مصنوعی غیر ظاهره واجب است 211
دلایل 211
1- تمسک به اطلاق ادله وجوب پوشش زینهای غیرظاهره 211
2- اجماع 212
آرا فقها 212
نتیجه 213
فصل ششم: پوشش های ممنوع 214
مقام اول: لباس های مشترک ممنوع 214
الف) لباس شهرت 214
پوشیدن لباس شهرت در اسلام چه حکمی دارد؟ 217
دیدگاه اول: پوشیدن لباس شهرت حرام است 217
ادله 218
دیدگاه دوم: پوشیدن لباس شهرت مکروه است 221
دلایل 221
روایات مجوزه 222
ایراد بر استدلال 223
تحقیق در مسئله (قول بالتفصیل) 224
اقسام لباس شهرت 224
نتیجه 225
ب) لباس مختص 225
پوشش مختص بانوان برای مردها و بالعکس 226
ادله 226
نتیجه 231
ج) لباس مختص به کفار(تشبه به کفار) 231
آرا فقها 232
تحقیق در مسئله 233
ادله 233
د) لباس غصبی 235
ادله 235
مقام دوم: لباسهایی که پوشیدنشان بر مرد مسلمان جایز نیست 238
الف: لباس ابریشمی خالص 238
اقوال علما 238
ادله 240
نتیجه 242
تحقیق در مسئله 247
لباس مطلا 248
ادله 248
فروع 252
ادله 253
نتیجه 254
فهرست مآخذ