دانلود پایان نامه رشته فقه و معارف اسلامی
حجاب و پوشش اجتماعی زنان
مقدمه
مسأله اخلاق اجتماعی و شخصیت زن ،چیزی نیست که به تازگی مطرح شده و یا فقط در کتاب‌ها آورده شده باشد ، بلکه زن و شخصیت او ، همگام با پرورش انسان مورد توجه بوده است ؛ به ویژه در فرهنگ غنی ایران ، که احترام به مادر و همسر به طور کلی احترام به زن و تجلیل از شخصیت ممتاز او از اساسی ترین ارزش های این فرهنگ است.افزون بر آن ، در مکتب مترقی ، روشن‌گر و ارزشی اسلام ، دربارة شخصیت زن ، آیات و روایات فراوانی آمده است و مسلمانان به توجه به آن سفارش شده‌اند. صاحب نظران و دانشمندان اسلامی نیز دربارة شخصیت زن در اسلام ، کتاب‌های فراوانی به رشتة تحریر در آورده‌اند ؛ در سدة اخیر ، که فکر و فرهنگ اروپایی از دروازه‌های غرب ، به کشورهای اسلامی رخنه کرد و الگوی زن مسلمان را به الگوی زنان غربی با آب و رنگ مخصوص آن‌ها تغییر داد و بسیاری از ارزشهای اخلاقی ، سنتی ، ایمانی و اعتقادی ، دستخوش دگرگونی شد ؛و تبعات شومی را ببار آورد ، صاحبان اندیشه و قلم ،در مقام دفاع از ارزشهای اصیل اسلامی ، به بازنگری در حقوق و حدود حجب و حیاء ، وقار و عفت زن در جامعه پرداختند . نقاط مبهم این بحث را با تحلیل های منطقی ، روشن و مدلّل ساختند و در این زمینه کتاب‌ها و نشریات بسیاری را عرضه کردند.
در این بین ،نقش سیاست های حاکم بر جوامع اسلامی نیز با اهمیت و در خور توجه است. حاکمان بعضی از کشورهای اسلامی ،که کارگزاران و مجریان طرح‌های مخرب غرب بودند، می‌کوشیدند که زن مسلمان را چهره‌ای مسخ شده و متأثر از لجام گسیختگی‌های بیگانه معرفی کنند و با دامن زدن به شعله‌های فساد ، که بخشی از آن ،از این رهگذر تغذیه می‌شود، زمینة سلطة فرهنگی ،سیاسی و اقتصادی بیگانه را هموار و آماده گردانند.اینک بهترین راه برای مقابله با سلطة فرهنگی غرب و سیاست‌های آنان و دفاع از حقوق واقعی زن ، معرفی درست شخصیت زن در اسلام و راه تعادل و دوری از تندروی‌ها و عقب ماندگی‌های اخلاقی غرب است؛ زیرا اگر موضع اسلام دربارة شخصیت زن و حدود آن معین گردد و دستورهای مترقیانة آن برای نسل جوان و همة افراد بشر به درستی و مدلل بیان شود و در این معرفی ، از افراط و تفریط پرهیز شود ، با توجه به فطرت پاک انسان ها و اشتیاق‌آنان به واقع گرایی و خداجویی، توطئه استکبار و مناقضان حقوق بشر و سلطه گران حریم آزادی ، نقش بر آب شود، و زن مسلمان ، بلکه همة زنان آزادی خواه جها ، عفاف را بر بی‌بندو باری و پوشش را بر برهنگی و ابتذال ترجیح می‌دهند تا اسباب بازی هوس‌های بیگانگان و سود جویان نگردند و حریم شخصیت و احترام زن محفوظ بماند.
اسلام زن را همانند مرد ،عضوی از اعضای جامعه و مستقل می‌داند و برای او حقوقی چون حق رأی و انتخاب ، حق آزادی عقیده و حق مالکیت و ارث قرار داده است.
خداوند متعال همان‌گونه که به زن حقوقی را ارزانی داشته است ، در مقابل ، مسؤولیت‌های خطیری را نیز بر دوش او نهاده است ؛ زیرا در اسلام ،حق و مسؤولیت متقابلند. هر جا مسؤولیت باشد، حقوقی نیز به رسمیت شناخته شده است . این معنای واقعی عدالت است:
ولهن مثل الذی علیهن
و برای زنان ( همانند وظایفی که بر دوش آنان است، حقوق شایسته‌ای داده شده است.)
احترام زن ، یکی از حقوق مسلم زن است که باید رعایت گردد.
وعاشر وهن بالمعروف
وباید رفتار و معاشرت با زنان ، رفتار خوب و پسندیده‌ای باشد.
خداوند متعال ، زن و مرد را در بیشتر خطاب‌ها کنار هم قرار داده و سعادت و شقاوت را برای هر دو ، یک سان دانسته است :
من عمل صالحا من ذکر أو أنثی و هو مؤمن فلنحیینه حیوه طیبه و لنجزینهم أجرهم بأحسن ماکانوا یعلمون
کسی کار شایسته ای انجام دهد ، خواه مرد باشد یا زن ، در حالی که مؤمن است ، اورا به حیاتی پاک زنده می‌داریم و پاداش آنان را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند، خواهیم داد.
پس هریک از زن و مرد می‌تواند با اجرای برنامه‌ها و دستورهای اسلام ،به تکامل معنوی و مادی برسد ، و با آرامش خاطر ، زندگی پاکیزه‌ای را برای خود و هم نوعانش فراهم سازد.
از آیات یاد شده و آیات بسیاری دیگر، این گونه استفاده می شود که زن ، همانند مرد ، دارای مسؤولیت ها و حقوقی است که هر کدام در جای خود باید مورد احترام قرار گیرد . البته این همانندی و تساوی ،به معنای عدم تفاوت میان زن و مرد نیست ؛ زیرا حالات روحی و جسمی آنان با هم متفاوت است.پیامبر اسلام حضرت محمدبن‌عبدالله (ص) وعترت پاکش (صلوات الله علیهم اجمعین)دربارة حقوق زن و احترام به او سفارش‌های فراوانی کرده‌اند، که مجال نگارش همة آن ها در این مختصر نیست. همین بس که بزرگترین پیامبر خدا (ص) و اشرف مخلوقات عالم ، در انظار مردم ، بارها و بارها ، بوسه بر دستان مبارک محور جهان هستی ، زن نمونة اسلام ، حضرت صدیقة طاهره ، فاطمة زهرا ، (س) می زدند و به این بوسه افتخار می‌کردند.
در نتیجه ، از نظر اسلام ، احترام به شخصیت ارزشمند زن ، به رسمیت شناخته شده و دربارة‌رعایت آن ، سفارش‌های فراوانی شده است.
اگر می‌بینیم در اسلام ،اصرار فراوان بر پوشش زن شده است، برای آن است که این شخصیت و حرمت ، با حفظ عفت و پاکدامنی حفظ شود و زنان از مسیر کمال و رستگاری ، به سراشیبی بی هویتی ، هرزگی ، برهنگی و بی عفتی منحرف نگردندو از مسیر صعود به کمالات انسانی ، که در شأن آنان است ، به مسیر سقوط در رذائل اخلاقی و انسانی ، متمایل نشوندو وسیلة هوس‌بازی دیگران قرار نگیرند.لذا اسلام سفارش بسیاری بر پوشش زن کرده و از عفت تاآن جا مدح کرده است که می‌فرماید: دختران شعیب در کوچه ، با حیا راه می‌رفتند: تمشی علی أستحیاء و سفارش می‌کند که در گفت گو ها ، با ناز و کرشمه سخن نگویید، تا مبادا هوس بازان، که روحی بیمار دارند، به طمع افتند: فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض و شخصیت بزرگ زن را به خطر اندازند ؛زیرا زن در فرهنگ غنی اسلامی ، ارزشمندتر از سودجویی و کام دهی است.زن در این مکتب ، یک انسان ارزشمند است ؛ که هم خود می تواند به کمال برسد و هم می تواند دیگران را در دامن خود پرورش دهد و به کمال برساند.
کلمات کلیدی:
حجاب زن در قرآن کریم
پوشش بانوان در اجتماع
پوشش زنان از نگاه فقها
حدود و کیفیت پوشش بانوان در اجتماع
فهرست مطالب
پوشش اجتماعی بانوان
مطالب
مطلب اول: شرکت بانوان در اجتماع
روایاتی درباره حضور زنان در اجتماع
مطلب دوم: حکمت پوشش بانوان در اجتماع
مطلب سوم: شخصیت زن از دیدگاه قرآن مجید
مطلب چهارم: حجاب زن در قرآن کریم
شرح و بررسی واژه ها 3
استثناء اول
استثناء دوم
شرح و بررسی واژه ها
نتیجه
حدود و کیفیت پوشش بانوان در اجتماع
فروع
فرع اول: پوشش بانوان در برابر نامحرم
دیدگاه اول: پوشاندن همه بدن غیر از چهره و دستها تا مچ
دلایل
خلاصه 3
نتیجه 3
دیدگاه دوم: پوشانیدن همه بدن
دلایل
تحقیق در مسأله
آراء دانشمندان (فقها)
الف) آرا فقهای خاصه پیرامون پوشش بانوان در برابر نامحرم
ب) آرا علمای عامه پیرامون پوشش بانوان در برابر نامحرم
فرع دوم: پوشش بانوان در برابر محارم
کیفیت پوشش بانوان در برابر محارم
دیدگاه اول: بر بانوان مسلمان واجب است تمام بدن خویش به غیر از چهره و دو دست تا مچ را از محرم بپوشاند
دیدگاه دوم: پوشانیدن همه بدن غیر از مواضع زینت در برابر محارم واجب است
دیدگاه سوم: بر زن آشکار کردن همه بدن بجز عورتین در برابر محارم جایز است 3
دلایل 3
خلاصه و نتیجه
پوشش زن در مقابل همسر
فرع سوم: پوشش بانوان در مقابل نامزد
آرا فقها
بیان ادله
بررسی شروط ششگانه
مسائل
مسئله اول: جواز نظر زن به مرد در هنگام خواستگاری
مسئله دوم: آیا تکرار نظر جایز است؟
مسئله سوم: آیا جواز نظر مشروط است؟
مسئله چهارم: در جواز نگاه کردن آیا اذن و اجازه طرفین شرط است؟
مسئله پنجم: در جایی که اجازه ولی شرط است آیا او می تواند نگاه کند؟
فرع چهارم: پوشش بانوان در برابر مماثل
دلایل
فرع پنچم: پوشش بانوان در برابر تابعین غیر اولی الاربه
دلیل
فرع ششم: پوشش بانوان در برابر اطفال
دلیل
حق در مسئله
دلایل
فرع هفتم: پوشش بانوان سالخورده
دلائل
نتیجه
میزان پوشش بانوان سالخورده
فهرست مآخذ
قیمت: 50٬000 تومان
قیمت: 44٬000 تومان
قیمت: 50٬000 تومان